Μια ματιά στη μεθοδολογία του θεατροπαιδαγωγικού προγράμματος "Η Μεγάλη Απόφαση"
Θεατροπαιδαγωγικό πρόγραμμα αποτελεί το εκπαιδευτικό πρόγραμμα εκείνο το οποίο ενσωματώνει θεατρικές τεχνικές. Σε αυτό, η θεατρική τέχνη και μεθοδολογία χρησιμοποιούνται ως παιδαγωγικά εργαλεία με στόχο την ψυχο-κοινωνική ενδυνάμωση των συμμετεχόντων/ουσών, αλλά και την εμπειρική, βιωματική εκπαίδευση και ευαισθητοποίησή τους πάνω σε κοινωνικά ζητήματα.
Το ίδιο το πρόγραμμα αποτελεί πεδίο θεατρικής δράσης και δραστηριότητας με διάδραση και συμμετοχή των ατόμων που το παρακολουθούν λαμβάνοντας ενεργό ρόλο ενώ δεν είναι ένα αμιγώς θεατρικό έργο.
Η δομή του θεατροπαιδαγωγικού προγράμματος η «Μεγάλη Απόφαση» συγκεκριμένα, μέσω του εκπαιδευτικού, εφαρμοσμένου δράματος-θεάτρου, αφήνει χώρο τόσο για την θεατρική πράξη, εκτελεσμένη από τους ίδιους τους ηθοποιούς-εμψυχωτές αλλά και για την εναλλαγή των ρόλων στους ίδιους τους μαθητές (τεχνική role playing). Οι μαθητές/τριες μπαίνουν σε έναν κοινό ρόλο ο οποίος περικλείει τη δυναμική του κοινού ρόλου, του χορού του αρχαίου δράματος και γι’ αυτόν το λόγο διατηρεί πάντα υψηλότερο status από τους υπόλοιπους ήρωες τους οποίους ενσαρκώνουν οι ηθοποιοί. Στη συνέχεια από τον ρόλο αυτόν παρακολουθούν διαφορετικές οπτικές μέσω της αφήγησης και υποκριτικής από τους ηθοποιούς, ώστε να προβληματιστούν και στη συνέχεια καλούνται να λάβουν την απόφαση για το τι θα συμβεί…παρακάτω και φυσικά στο τέλος!
Με τη βοήθεια της εμψύχωσης των ηθοποιών θα χτίσουν τον χώρο τους, το σκηνικό τους, μέσω ασκήσεων και μεθοδολογίας αντλημένης από τις τεχνικές του process art και της σκηνογραφίας, θα χτίσουν τον κοινό τους ρόλο μέσω ασκήσεων από το πεδίο της δημιουργικής γραφής ενώ οι κινησιολογικοί κώδικες του ρόλου τους δημιουργούνται και πάλι από τους ίδιους μέσω της χρήσης των τεχνικών Body percussion και V.Visual οι οποίες αντλούνται από το συμπεριληπτικό θέατρο.. Ως δρώντα δηλαδή πρόσωπα οι μαθητές/τριες, θα συμμετέχουν στη σκηνική πράξη η οποία καθώς θα προχώρα θα δημιουργείται και το παραστατικό κείμενο το οποίο επίσης γράφεται από τα ίδια τα παιδιά, εκείνη τη στιγμή της συμμετοχής, με ασκήσεις αντλημένες και από τη δημιουργική γραφή αλλά και μέσω θεατρικών αυτοσχεδιασμών- ασκήσεων και μέσω του νομοθετικού θέατρου, - δημιουργούνται νόμοι και κανόνες από τα παιδιά- άσκηση αντλημένη από τη μεθοδολογία του θεάτρου του Καταπιεσμένου των Μποάλ και Φρείρε.
Συνοπτικά, ως παιδαγωγικά εργαλεία αντλημένα από το θέατρο αλλά και από άλλες τέχνες όπως η γραφή, τα εικαστικά, ο χορός και η μουσική χρησιμοποιούνται, θεατρική πράξη και θεατρική αυτοσχεδιασμοί, κείμενο, δημιουργία κανόνων, κινησιολογικά και ρυθμικά μοτίβα, εικαστικές κατασκευές. Τα παιδιά δημιουργούν όλα αυτά με στόχο να ενδυναμωθούν και να ενθαρρυνθούν ώστε να εκφράζονται εν γένει ελεύθερα και να βάλουν σε λειτουργεία τη φαντασία τους αλλά να καλλιεργηθούν και εν γένει οι δεξιότητές τους ατομικές και συλλογικές. Τέλος, στόχο αποτελεί ακόμη, το να έρθουν τα παιδιά σε επαφή και να διερευνήσουν σημαντικά κοινωνικά ζητήματα όπως αυτά των δικαιωμάτων των ζώων, της οικολογίας, της ομαδικής συνείδησης, της αλληλεγγύης, της κοινωνικής ανισότητας, της στάσης απέναντι στον αδύναμο και διαφορετικό και τη ευθύνη της λήψης αποφάσεων καθιστώντας τους έτσι, συνειδητοποιημένους και ενεργούς πολίτες.
Άρθρο: Φιλία Κανελλοπούλου, Υπεύθυνη σχεδιασμού του θεατροπαιδαγωγικού πρόγραμματος Η Μεγάλη Απόφαση
Το θεατροπαιδαγωγικό πρόγραμμα από το Φεβρουάριο 2023 λαμβάνει χώρα σε σχολικές μονάδες της Αττικής δωρεάν προς τους/τις μαθητές/τριες με τη στήριξη της Purina.
Συντελεστές θεατροπαιδαγωγικού προγράμματος Η Μεγάλη Απόφαση:
Σχεδιασμός: Φιλία Κανελλοπούλου
Ηθοποιοί/Εμψυχωτές: Φιλία Κανελλοπούλου, Δήμητρα Δρακοπούλου, Ζωή Κουσάνα, Βαρβάρα Ραμπαούνη
Πρωτότυπη μουσική: Από το βιβλίο «Η Μεγάλη Επιστροφή, Το βασίλειο των ακηδεμόνευτων Ζώων» της Κατερίνας Παπαποστόλου
Υπεύθυνος δικτύωσης προγράμματος: Παναγιώτης Παπακωνσταντίνου
Key References
Αυδη Α., Χατζηγεωργίου Μ., "Η τέχνη του δράματος στην εκπαίδευση ..." και "Όταν ο δάσκαλος μπαίνει σε ρόλο..." Μεταίχμιο 2007 και 2018 αντίστοιχα.
Γκόβας Ν., "Για ένα νεανικό δημιουργικό θέατρο", Μεταίχμιο 2003. Γραμματάς Θ., "Διδακτική του θεάτρου", Τυπωθήτω 1999.
Παπαδόπουλος Σ., "Παιδαγωγική του θεάτρου" και "Με τη γλώσσα του θεάτρου", Αυτοεκδοση 2010 και Κέδρος 2007 αντίστοιχα.
Σέξτου Π., "Δραματοποίηση -το βιβλίο του θεατροπαιδαγωγού", Καστανιώτης 2007.
Το ΚΘΒΕ στην εκπαίδευση, 2019-2021, 2ος χρόνος, booklet του προγράμματος "με το βλέμμα του άλλου" από τις Έ.Μερκούρη και Έ.Κατωδρύτου, ΚΘΒΕ 2020.